1. 1 - 12 |
2. 13 - 24 |
3. 25 - 36 |
4. 37 - 48 |
5. 49 - 60 |
6. 61 - 72 |
7. 73 - 84 |
8. 85 - 96 |
9. 97 - 101 |

Odnawialne źródła energii w strategii energetycznej gminy

Plan zaopatrzenia gminy w energię elektryczną ciepło i gaz zwany strategią energetyczną jest dokumentem strategicznym w zakresie prawidłowego użytkowania energii oraz działań dla pozyskania środków na modernizację infrastruktury systemów zaopatrzenia mieszkańców gminy w ciepło i inne czynniki energetyczne. Jednym z ważniejszych elementów planu zaopatrzenia w energię jest wykonanie poprawnej prognozy w zakresie:

· zapotrzebowania na energię cieplną elektryczną i paliwa

· określenia przewidywanych cen energii, ich wzrostu

· opracowania planu wdrożenia strategii

Strategie energetyczne często są tworzone jako przymus np. prawny, ponieważ wymagana jest przy uzyskaniu dotacji. Plany są wykonywane na tzw. półkę , nie są wdrażane w życie i nie stają się prawem. Tworzone są ogólnie, bez uwzględnienia specyfiki regionu. Planowanie energetyczne w gminie jest nie tylko obowiązkiem, ale daje realne możliwości kształtowania lokalnej polityki energetycznej przez lokalne władze. Realizacja strategii gminnej wymaga odwagi i należytego zaangażowania w realizację planu zapotrzebowania w energię i paliwa w perspektywie krótko i średnio terminowej np. 20 lat.

Podstawowym dokumentem, w którym określono kierunki rozwoju krajowej energetyki są opracowane przez Ministerstwo Gospodarki "Założenia polityki energetycznej Polski do 2020 roku". Obowiązująca ustawa Prawo Energetyczne stanowi, że gmina realizuje zadania w zakresie planowania zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe „zgodnie z założeniami polityki energetycznej państwa, miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy”. Konsekwencją tej regulacji jest obowiązek nałożony na gminę uwzględniania w opracowywanych i zatwierdzanych założeniach do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe rozwiązań zgodnych z wymaganiami Ustawy o Ochronie Środowiska.

Głównymi celami strategii energetycznej wynikającej z polityki Energetycznej Polski jest:

· zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego gminy czy miasta w zakresie zaspokojenia jego potrzeb energetycznych

· minimalizacja kosztów paliw i nośników energetycznych oraz opłat za usługi energetyczne

· ograniczenia zanieczyszczenia środowiska naturalnego głównie poprzez obniżenie emisji zanieczyszczeń powietrza z obiektów energetycznych w zakresie emisji pyłów, SO2, NOx, CO2 oraz CO, z uwzględnieniem istniejącego tła zanieczyszczeń emitowanych z innych źródeł.

Zakładane w strategii energetycznej Polski działania decentralizacji i deregulacji technicznej zmierzają do tworzenia energetycznych rynków lokalnych i regionalnych, która sprowadza się do wprowadzenia na rynek energetyczny, rozproszonych i rozsianych źródeł małych i średnich mocy, w dużej części wytwarzających w skojarzeniu energię elektryczną i ciepło (w układach kooge-neracyjnych). Opracowana Strategia Energetyczna Dolnego Śląska zakłada działania decentralizacji (Generacja Rozproszona) w zakresie źródeł małej i średniej skali opartej w dużym stopniu o wykorzystanie odnawialnych źródeł energetycznych. Wymagane prawem opracowywane przez samorządy lokalne (gminy) plany zaopatrzenia gminy w energię są wyzwaniem do rozwoju własnych lokalnych rozwiązań w oparciu o zasadę Generacji Rozproszonej. Umożliwia to wykorzystywanie lokalnych możliwości energetycznych tj.:

· miejscowych małych źródeł gazu

· zasobów energii zawartej w biomasie

· przemysłowego ciepła odpadowego

· energii ze źródeł odnawialnych tj. geotermalnych, wiatru czy energii promieniowania słonecznego

W 2001 roku Sejm przyjął dokument Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej. Zakłada się w nim udział energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 7,5 % w roku 2010 i do 14 % w roku 2020 w strukturze zużycia nośników pierwotnych. Energia odnawialna w krajach UE wynosi 12 % całkowitego zużycia energii, a w Polsce zaledwie 2,5%.

Energia odnawialna to głównie szansa nie tylko dla rolnictwa. Szczególnie istotne są optymalizacja, oszczędność wykorzystywania OZE oraz zmniejszenie materiałochłonności i energochłonności produkcji. Oszczędność zużywania energii to również prowadzenie działań termomodernizacyjnych w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej.

W strategii energetycznej gminy najważniejszym elementem będzie kreowanie lokalnego rynku energii poprzez wykorzystywanie odnawialnych źródeł energetycznych. Strategia gminna umożliwia nie tylko zarządzanie gospodarką energetyczną gminy ale i również skuteczne oddziaływanie na zmniejszenie kosztów usług energetycznych, osiąganie wymiernych efektów w odniesieniu do środowiska przyrodniczego, co może pozytywnie wpływać na promocję gminy i stymulować jej rozwój (np. poprzez turystykę) oraz stworzyć warunki umożliwiające powstawanie nowych miejsc pracy związanych z rozwojem usług energetycznych.

Przy tworzeniu Strategii energetycznej odnawialnych źródeł energii należy zwrócić szczególną uwagę na:

· precyzyjne określenie istniejących zasobów energetycznych gminy: biomasa, wiatr, słońce, woda

· prognozy zmian zasobów odnawialnych

· wprowadzenie roślin energetycznych

· prognozy ceny jednostkowej energii ze źródeł odnawialnych

· przewidywane koszty i skutki wdrożenia odnawialnych źródeł energii

· powiązanie strategii z procesami termomodernizacyjnymi

· promocja

· rozwój gospodarczy odnawialnych źródeł energii

Zgodnie z wymogami Ustawy o Zagospodarowaniu Przestrzennym, wnioski z zatwierdzonej strategii energetycznej są uwzględniane w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy lub Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego. Umożliwia to kształtowanie polityki energetycznej bezpośrednio w procesach inwestycyjnych.

Poniżej podany przykład jest próbą wprowadzenia programów wynikających z planu wdrożenia strategii energetycznej do procesu planowania przestrzennego. Programy takie mogą bezpośrednio wpłynąć na efektywność działań gospodarczych użytkowników.

Przykład ten dotyczy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na którego terenie przewidziano Centrum Administracyjno-Biznesowe o pow.38 ha. Teren obsługuje 250 tys. użytkowników. Zakłada się na tym terenie zabudowę wielkomiejską o wysokim standardzie wyposażenia. Oprócz budynków administracyjnych przewiduje się następujące działalności: handel, gastronomia, hotelarstwo, działalność kulturalna. Przewidywana pow. zabudowy 10 ha, intensywność zabudowy 1,1 pow. zabudowy wynosi ok. 500 tys m2.

Dla opracowywanego zurbanizowanego terenu opracowano audyt energetyczny dla wybranych typów zabudowy. Przewidziano dodatkowe inwestycje zmierzające do obniżenia kosztów utrzymania budynków w zakresie energii cieplnej:

· dodatkowe docieplenie przegród budowlanych w stosunku do standartowych aktualnych wymogów Prawa Budowlanego

· odzysk ciepła z wentylacji

· zainstalowanie własnego źródła ciepła z pompy cieplnej zamiast zasilania z sieci miejskiej

· montaż kolektorów słonecznych do podgrzewania ciepłej wody użytkowej

Przeprowadzono optymalizację przegród budowlanych, która wykazała, że przy zasilaniu z sieci miejskiej opłacalność wzrasta, gdy współczynniki przenikania ciepła są zbliżone do wartości dla ścian U= 0,11-0,13 kWh*K.

Przewidywany koszt tych inwestycji wyniesie 75,4 mln zł. Powierzchniowy wskaźnik kosztów inwestycyjnych wyniesie 198 zł / m2 pow. użytkowej ogrzewanej.

Realizacja w/w inwestycji spowoduje zmniejszenie zapotrzebowania na energię o 90,2 %. Zredukuje to konieczność zainstalowanej mocy z 3317 kW na 600,8 kW. W tabeli nr 1 zostały zestawione dane techniczne dla wybranych budynków o różnym użytkowaniu.

Koszt ciepła oparty o wykorzystanie energii elektrycznej wzrośnie z 35,5 zł /GJ na 81 zł/GJ, a koszt ogrzewania powierzchni użytkowej spadnie z 1,5 zł/m2/m-c na 0,2 zł/m2/m-c. Koszt podgrzewu ciepłej wody użytkowej pozostanie na niezmienionym poziomie, natomiast ilość ciepła konieczna do jej podgrzewu, ze względu na zainstalowanie kolektorów słonecznych, spadnie o połowę.

Przewidziane inwestycje zwiększające sprawność energetyczną budynków charakteryzują się wskaźnikami ekonomicznymi i wynoszą :

SPBT : 10,9 lat

NPV : 75844,8 tys. zł

IRR : 8,5 %

Do analizy ekonomicznej zawartej w tabeli nr 2 przyjęto następujące założenia:

· stopa redyskonta 6 %

· roczny wzrost kosztów energii – 4 %

· ilość lat korzystania z oszczędności – 30 lat

Niezwykle istotne są efekty ekologiczne wykazane w tabeli nr 3, gdzie redukcja gazów cieplarnianych wynosi 86 %.

Przedstawiony powyżej przykład wykorzystania analizy energetycznej w opracowywaniu strategii energetycznej pozwala nie tylko na precyzyjne określenie bilansu ciepła, ale również stwarza możliwości budowania polityki energetycznej opartej o zasady ekonomiczne.

Strategia energetyczna gminy wraz z opracowanymi programami usprawnia dostęp do środków finansowych na realizację zadań w zakresie rozwoju infrastruktury energetycznej, np. z programów pomocowych Unii Europejskiej.

Dla odniesienia sukcesów w pozyskiwaniu unijnych funduszy czy inwestorów istnieje konieczność partnerskich działań. Należy działać nie jako pojedyncza firma czy gmina, lecz jako region lub związki międzygminne. Wspólne działanie przedsiębiorstw energetycznych i ochrony środowiska oraz samorządów to także większe możliwości pozyskiwania środków z Unii Europejskiej. Firmy mogą zaoferować tu swój potencjał, samorządy zaś prawne i organizacyjne instrumenty. Pieniądze otrzymają projekty najlepiej przygotowane. Dzięki temu podejściu pojawia się szansa na inwestycje oraz owocną współpracę z zagranicznymi partnerami. Dodatkową korzyścią jest szansa na tworzenie nowych miejsc pracy. Współpraca przedsiębiorstw i samorządów może również stać się zalążkiem międzygminnych holdingów infrastruktury technicznej, zarządzających sieciami ciepłowniczymi, elektroenergetycznymi, wodociągowymi, kanalizacyjnymi, gospodarujących odpadami oraz lokalnymi odnawialnymi paliwami .

Energetyka odnawialna dopiero się rozwija i potrzebuje wsparcia w uzyskaniu i wykorzystaniu funduszy pomocowych z Unii Europejskiej. Oszacowane przez Europejskie Centrum Energii Odnawialnych nakłady inwestycyjne w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii na lata 2000-2010 wynoszą 14,5-19,1 mld zł. Na ten cel zostaną przekazane środki publiczne w wysokości 230-310 min zł/rok, co stanowi 15,7-16,4 proc. całkowitych nakładów inwestycyjnych na instalacje odnawialnych źródeł energii

Stowarzyszenie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju